Wiele osób niechętnie myśli o swoim odejściu, ale dla dobra swoich bliskich powinniśmy sporządzić swoją ostatnią wolę.

Dokument ten, znany w USA jako Last Will and Testament, stanowi fundament planowania spadkowego i daje nam kontrolę nad tym, co stanie się z naszym majątkiem po śmierci. Ten prosty dokument może zaoszczędzić twojej rodzinie stresu, sporów i niepotrzebnych kosztów.

Dlaczego należy mieć testament

Sprawiedliwy i klarowny rozdział majątku: Bez ostatniej woli, twoje dziedzictwo zostanie rozdzielone zgodnie z prawem spadkowym danego stanu, które nie zawsze pokrywa się z twoimi życzeniami. Może to prowadzić do sporów i niesprawiedliwości, zwłaszcza jeśli twoja sytuacja rodzinna jest złożona. Ostatnia wola pozwala ci precyzyjnie określić beneficjentów i zapobiec nieporozumieniom.

Zabezpieczenie przyszłości dzieci: Jeśli jesteś rodzicem małoletnich dzieci, posiadanie ostatniej woli jest moralnym i prawnym obowiązkiem. Dokument ten umożliwia ci wyznaczenie ich opiekuna prawnego, który zapewni im bezpieczeństwo i wychowanie zgodne z twoimi wartościami. Bez tej decyzji przyszłość twoich pociech zostanie pozostawiona sądowi, co może oznaczać przedłużające się rozprawy i niepewność, a także rozdzielenie rodzeństwa, jeśli opiekunowie zostaną wyznaczeni osobno.

Ochrona rodzinnych pamiątek i spełnienie ostatnich pragnień: Czy pragniesz przekazać babciny pierścionek wnuczce z jej imieniem? A może darzysz sentymentem stare książki i chcesz, aby trafiły do miłośnika literatury? Ostatnia wola umożliwia ci określenie konkretnych dóbr, które mają znaleźć się w rękach wybranych przez ciebie osób. A może warto pewne rzeczy sprezentować już teraz? Porzekadło mówi, że lepiej dawać ciepłą ręką, a nie zimną.

Usprawnienie i obniżenie kosztów procesu spadkowego: Wyznaczony przez ciebie egzekutor będzie posiadał jasne instrukcje dotyczące dystrybucji majątku, co pozwala na szybsze i bezproblemowe przeprowadzenie procesu spadkowego. Brak testamentu może prowadzić do długotrwałych rozpraw, opłat prawnych i dodatkowych stresów dla twoich bliskich. 

Wewnętrzny spokój. Uporządkowanie swoich spraw da ci wewnętrzny spokój. Wiesz, że twoje życzenia zostaną spełnione, a twoi bliscy będą zabezpieczeni i otoczeni twoją troską nawet z poza naszego świata. 

Krok po kroku

Zdecyduj, jak chcesz sporządzić testament: samodzielnie, skorzystać z usługi online czy zatrudnić prawnika. Każda z tych opcji ma swoje zalety i wady, w zależności od złożoności twojej sytuacji i wymagań prawnych w twoim stanie, niemniej niedoświadczonym radzę pomoc prawnika.

Zidentyfikuj swoich spadkobierców, czyli osoby, które mają odziedziczyć twój majątek, najprawdopodobniej małżonek lub dzieci. Ale wolno ci dowolnie rozdzielić swoją spuściznę i np. zostawić coś dla polonijnych organizacji charytatywnych.

Wybierz opiekuna prawnego dla swoich nieletnich dzieci. Opiekun prawny to osoba, która zajmie się twoimi dziećmi, jeśli coś ci się stanie, zanim będą pełnoletnie. Na wypadek, gdyby osoba, którą wybrałeś, nie była dostępna lub nie mogła się zająć twoimi dziećmi, rozważ wyznaczenie alternatywnej opcji. Porozmawiaj wcześniej z tymi osobami, aby upewnić się, że są gotowe pomóc.

Wybierz wykonawcę testamentu (executor), czyli osobę, która będzie pilnować realizacji twojej woli pod nadzorem sądu. Uzgodnij to z tą osobą i daj jej kopię twojego testamentu. Wykonawcy testamentu czasami wykonują swoją pracę za darmo, ale wolno im otrzymywać wynagrodzenie za swoje wysiłki. Wysokość wynagrodzenia wykonawcy testamentu różni się w zależności od stanu.

Rozważ inne życzenia, które chcesz zawrzeć w swoim testamencie, takie jak to, kto ma się zająć twoimi zwierzętami, jeśli umrzesz, lub czy masz jakieś szczególne instrukcje dotyczące swojego pogrzebu.

Podpisz testament zgodnie z wymaganiami prawnymi w twoim stanie. Zazwyczaj testament trzeba podpisać w obecności dwóch świadków, którzy są obecni jednocześnie. Następnie świadkowie powinni podpisać odpowiednie oświadczenie. Niektóre stany akceptują testamenty holograficzne, czyli napisane własnoręcznie i podpisane przez testatora, bez świadków.

Najlepszy jest testament, który jest pusty

Co to znaczy? Żeby nasz majątek, który posiadamy na nasze nazwisko, został przekazany spadkobiercom, testament musi zostać zatwierdzony drogą sądowej procedury zwanej probate. Probacja może być długotrwała, kosztowna i kłopotliwa, szczególnie dla rodziny w Polsce. 

Znacznie prościej jest przekazać majątek którąś z metod pozatestamentowych. W tym celu najlepiej uczynić obraną osobę beneficjentem konta bankowego (beneficiary) czy programu emerytalnego, a dostanie ona pieniądze po okazaniu aktu zgonu. Również można dodać współwłaściciela naszego konta bankowego czy inwestycyjnego, choć ma to swoje wady i zalety. Na wypadek naszej śmierci możemy zapisać komuś swój dom, ale nie w testamencie, lecz posługując się Transfer-on-Death Deed (TOD). Sukcesja majątkowa na mocy TOD jest możliwa w 27 stanach i DC, w tym w Illinois. Na mocy tego aktu nasz dom po naszej śmierci może być łatwo przepisany na wskazaną osobę, bez konieczności kłopotliwej sądowej procedury spadkowej. Tej możliwości nie mają mieszkańcy m.in. stanu Nowy Jork czy NJ.

Przykład

Powiedzmy, że wszystkie swoje oszczędności oraz dom posiadasz wspólnie z żoną. Po jej śmierci ty przejmiesz wszystko bezpośrednio, bez testamentu i bez ingerencji sądu. Następnie wskazujesz swoją córkę i syna jako wspólnych beneficjentów tych kont oraz domu,  jeżeli pozwalają na to przepisy twego stanu. Tak za pierwszym jak i za drugim razem, żaden majątek nie przechodzi drogą testamentową, tylko prosto w ręce twoich dzieci.

Czy to oznacza, że testamentu wcale nie potrzebujesz? Przyda się na wszelki wypadek, nawet jeżeli twoja życiowa sytuacja jest prosta, jak w podanym przykładzie. Dlaczego? Każdy testament powinien mieć tzw. klauzule rezydualną (residuary clause) - postanowienie, które instruuje, w jaki sposób przenieść aktywa, które nie są wyraźnie wymienione gdzie indziej. Jest to cenna klauzula, która służy „pozamiataniu”, czyli rozdysponowaniu wszystkim, co posiadasz.

Elżbieta Baumgartner

Ten tekst ma charakter informacyjny i nie zastępuje profesjonalnej porady prawnej. Elżbieta Baumgartner jest autorką wielu książek-poradników m.in. „Planowanie spadkowe, czyli jak uporządkować swoje sprawy w Stanach i w Polsce” oraz „Jak chować pieniądze przed fiskusem”, które są już uaktualnione na rok 2024. Są one dostępne w księgarni Polonia, 882 Manhattan Ave., Greenpoint, albo bezpośrednio od wydawcy: Poradnik Sukces, 255 Park Lane, Douglaston, NY 11363, tel. 1-718-224-3492, www.PoradnikSukces.com.

Kategoria: Porady > Finanse

Data publikacji: 2024-02-27